Chương trình giáo dục Thụy Sĩ kéo dài từ cấp tiểu học (gồm mầm non) và cấp trung học (trung học cơ sở và trung học phổ thông) đến giáo dục sau phổ thông (cấp đại học). Hầu như học phí đều hoàn toàn miễn phí cho chương trình học bắt buộc, và được tài trợ bởi Chính phủ và các bang. Tuy vẫn có trường tư thục, hầu hết 95% trẻ em Thụy Sĩ đều được phụ huynh đưa đến các trường công lập.

Giáo dục mầm non và tiểu học Thụy Sĩ

Giáo dục mầm non dành cho trẻ em Thụy Sĩ từ 3 tuổi đến 6 tuổi. Ở bậc chương trình này, các em nhỏ sẽ không phải bắt buộc tham gia. Chương trình đào tạo ở bậc mầm non hướng đến những điều căn bản trong cuộc sống. Các trường giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, ngôn ngữ và nhận thức. Hơn nữa các em nhỏ sẽ được làm quen trước dễ dàng thích nghi với các cấp học bắt buộc sau này

Lên dần đến giáo dục bậc tiểu học Thụy Sĩ kéo dài từ 7 tuổi đến 13 tuổi. Thông thường tại các bang, sau khi học xong 2 năm mẫu giáo thì các em sẽ vào trường tiểu học. Có một số bang kết hợp lớp mẫu giáo với các năm đầu tiên của tiểu học, thường gọi là chu kỳ học đầu tiên. Phần lớn, các lớp mẫu giáo đều dạy trẻ cách ứng xử và các kiến thức cơ bản về Toán, Ngôn ngữ và Văn hóa Thụy Sĩ.

Giáo dục trung học Thụy Sĩ

Chương trình giáo dục bắt buộc ở Thụy Sĩ bao gồm cấp Trung học Cơ sở kéo dài 3 năm từ 13 đến 15 tuổi (riêng bang Ticino kéo dài 4 năm), và cấp Trung học Phổ thông từ 15 đến 19 tuổi. Năm học ở Thụy Sĩ thường bắt đầu vào giữa tháng 8 hoặc tháng 9 và kết thúc vào tháng 5 hoặc tháng 6. Các trường thường tuân theo hệ thống học kỳ 3 tháng (12 tuần) với hai học kỳ mỗi năm. 

Có 3 mô hình cấu trúc Trung học khác nhau:

• Mô hình phân luồng: gồm các trường tách biệt với nhau và các lớp có yêu cầu chương trình khác nhau. Dựa vào thành tích học tập mà học sinh sẽ được vào một loại trường khác nhau.
• Mô hình hợp tác: gồm các lớp có mức độ thành tích học tập và yêu cầu chương trình khác nhau (lớp chung hoặc lớp nâng cao).
• Mô hình tích hợp: gồm các lớp không chọn lọc và các học sinh có trình độ khác nhau đều học chung một lớp. Các mô hình trường học đều tập trung cung cấp môi trường phát triển nhân cách, xử lý và giải quyết các vấn đề cũng như rèn luyện khả năng làm việc nhóm.

Các môn học được dạy chủ yếu là Ngôn ngữ được nói tại các Bang, Ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc Ngôn ngữ tự chọn khác), Toán học, Khoa học Tự nhiên và Xã hội,… Ngoài ra, có thêm một số lĩnh vực liên ngành như Công nghệ Thông tin, Giáo dục Giới tính, một số môn liên quan đến Văn hóa, Tôn giáo,...

Giáo dục tại trường đào tạo nghề Thụy Sĩ (VET)

Giáo dục tạo trường đào tạo nghề là một lựa chọn khác bên cạnh các trường Trung học phổ thông tại Thụy Sĩ. Phần lớn học sinh đều chọn chương trình giáo dục này sau khi hoàn thành chương trình bắt buộc. Tại Thụy Sĩ, các bằng cấp chuyên nghiệp có thể được lấy ở cấp trung học phổ thông trong khi tại các nước khác các bằng này phải lấy từ các trường Đại học. Các trường Nghề đào tạo dựa trên thực hành đi đôi với lý thuyết, từ đó nâng cao kỹ năng của học viên. Học sinh sẽ nhận được bằng VET của Liên bang hoặc bằng Tú tài Nghề sau khi hoàn thành khóa học. Họ được phép nhập học vào các trường Đại học Khoa học Ứng dụng.

Giáo dục Thụy Sĩ cấp Đại học và sau Đại học

Trong hệ thống giáo dục Thụy Sĩ, các trường Đại học có danh giá và uy tín rất cao trên thế giới. Nhiều trường nằm trong top 1% đại học tốt nhất trên thế giới, theo thống kê của QS World University Rankings 2023. Đây cũng là quê hương của các trường nổi tiếng tại châu Âu có kinh nghiệm dày dạn trong các lĩnh vực như Khoa học, Công nghệ, Tài chính, Ngân hàng và Nhà hàng - Khách sạn.

Tìm hiểu danh sách các trường đại học danh tiếng của Thụy Sĩ tại đây

Nền giáo dục Thụy Sĩ có 10 trường Đại học bang và 2 Viện Công nghệ Liên bang. Các trường Đại học bang được điều hành và quản lý bởi các bang trong khi các Viện Công nghệ chịu trách nhiệm trực tiếp của Chính phủ Thụy Sĩ. Ngoài 2 loại trường trên còn có 2 loại trường khác nữa gồm 12 trường Đại học Sư phạm cung cấp giáo dục theo hướng thực hành và 8 trường Khoa học Ứng dụng và Nghệ thuật cung cấp giáo dục khoa học và chuyên môn. Tất cả các trường này đều đào tạo và cung cấp bằng Cử nhân và Thạc sĩ. Riêng bằng Tiến sĩ chỉ có 12 trường giáo dục Nhà nước (10 trường Đại học bang và 2 Viện Công nghệ Liên bang) được phép cấp bằng.

Liên hệ StudyLink để được tư vấn lộ trình du học và định cư phù hợp tại Thụy Sĩ

Chi phí du học tại Thụy Sĩ

Khi du học và sinh sống tại Thụy Sĩ, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm cuộc sống tại một trong những quốc gia có mức sống cao và an toàn nhất, trong môi trường quốc tế thân thiện đa văn hóa. Ngoài việc học trên trường, hầu hết du học sinh sang Thụy Sĩ đều đi làm thêm trong quá trình học tập để trang trải cuộc sống.

Giấy phép Lao động tại Thụy Sĩ

Để đáp ứng nhu cầu của sinh viên thì Chính phủ Thụy Sĩ đã cung cấp các thông tin cần thiết về việc cấp giấy phép lao động trong quá trình du học.

Công dân không thuộc EU (Liên minh châu Âu)/EFTA (Hiệp hội Thương mại tự do Châu Âu) phải có giấy cấp phép lao động trước khi xin việc. Bạn phải nộp giấy này lên Cơ quan có thẩm quyền của bang mà bạn sẽ làm việc trong thời gian sắp tới. Để được cấp phép lao động, bạn phải đợi khoảng 6 tháng sau khi nhập học. Đối với những ai đang học chương trình Thạc sĩ (có bằng Cử nhân ở nước ngoài) đang học tại các viện của Thụy sĩ thì không cần chờ đợi, bạn sẽ được cấp phép ngay khi vào học. Hãy chắc chắn rằng bạn sẽ học tập toàn thời gian và các công việc làm thêm sẽ không ảnh hưởng đến việc học tập.

Số giờ làm thêm tại Thụy Sĩ

Chính phủ Thụy Sĩ cho phép làm thêm tối đa 15 giờ/tuần (tức là khoảng 2 giờ/ngày) trong quá trình học tập và làm việc toàn thời gian trong kỳ nghỉ của học kỳ (40 giờ/ tuần). Bạn sẽ được làm thêm sau 6 tháng kể từ ngày nhập học. Hầu hết các nhà tuyển dụng sẽ trả bạn mức lương tối thiểu 24.50 CHF mỗi giờ (khoảng 2.000 CHF đến 2.800 CHF/tháng).

Chính sách làm việc sau tốt nghiệp

• Thời gian ở lại làm việc sau tốt nghiệp: 6 tháng - 1 năm
• Lương tối thiểu sau tốt nghiệp: 1,04 - 1,3 tỷ VNĐ/ năm

Các công việc sinh viên có thể làm thêm khi du học tại Thụy Sĩ

Bạn nên chuẩn bị tinh thần cho bất kì công việc nào sẵn có tại quốc gia này, như dọn dẹp vệ sinh, phụ bếp, dắt chó đi dạo, trông trẻ, dọn tuyết, trợ lý truyền thông,... Ngoài ra, còn có nhiều công việc khác mà bạn có thể quan tâm như:

• Nhân viên phục vụ Khách sạn- Nhà hàng: Thụy Sĩ là quốc gia chú trọng đến phát triển Du lịch. Nơi đây từ lâu đã xây dựng cho mình Dịch vụ Du lịch chất lượng cao với nhiều khách sạn nguy nga lâu đời trên thế giới. Tại đây, bạn có thể sẽ được thử sức mình trong môi trường chuyên nghiệp, rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỉ, khôn khéo trong cách làm việc cũng như ứng biến tốt khi gặp vấn đề khó khăn.
• Bảo mẫu (người trông trẻ): Nếu bạn là người yêu quý trẻ em và cần tìm công việc có khung thời gian linh hoạt thì công việc này sẽ vô cùng phù hợp đối với bạn. Hầu hết các gia đình ở Thụy Sĩ đều không có nhiều thời gian để chăm sóc con nên họ luôn tìm kiếm bảo mẫu cho con em mình. Công việc này đòi hỏi bạn phải là người thật sự yêu thích trẻ em, có tính kiên nhẫn cao, biết cách chăm sóc và giao tiếp với trẻ con.
• Nhân viên tổng đài và tư vấn khách hàng: Đây là một công việc được nhiều sinh viên lựa chọn. Vì là quốc gia đa văn hóa, sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau (Đức, Ý, Pháp và Romansh của bang Grisons), nên nếu bạn biết nhiều hơn 3 ngôn ngữ (Ngôn ngữ mẹ đẻ, Ngôn ngữ tiếng Anh và Ngôn ngữ khác như Pháp, Đức, Ý) có thể là một lợi thế vô cùng lớn. Công việc sẽ đòi hỏi bạn phải thân thiện, giao tiếp tốt, cách cư xử khôn khéo và giải quyết vấn đề linh hoạt. Công việc này cũng giúp bạn trau dồi vốn từ vựng, tiếp xúc được với nhiều người thuộc nhiều nền văn hóa khác nhau đang sinh sống tại Thụy Sĩ.

Ngoài ra, các trường Đại học cũng cung cấp một số công việc bán thời gian cho sinh viên, như trợ lý sinh viên, trợ lý phòng thí nghiệm hoặc trợ giảng cho các khóa học tại trường, đòi hỏi kinh nghiệm liên quan đến lĩnh vực bạn đang theo đuổi, cũng như học vấn của bạn cần phải tốt. Công việc sẽ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện thái độ chuyên nghiệp và cẩn thận, tính bền bỉ, cũng như sẽ giúp làm đẹp cho CV của bạn sau khi ra trường.